Pulmonary Aspergilloma

ผู้ป่วยชาย อายุ 70 ปี รายนี้มาพบแพทย์ด้วยอาการไอเป็นเลือดสดเป็น ๆ หาย ๆ ครั้งละประมาณ 1/2 แก้ว มีอาการมานาน 1-2 เดือน โดยที่ไม่เคยมีประวัติอาการไข้ เบื่ออาหาร น้ำหนักลดนำมาก่อน

จากภาพถ่ายรังสีทรวงอก จะเห็นว่าผู้ป่วยมีรอยโรคในปอดกลีบบนด้านขวา (Right upper lobe) ลักษณะเป็นแบบก้อนและมีโพรงภายใน (Mass-like cavitary lesion)

ลักษณะของโพรงของรอยโรคที่ว่านี้จะสังเกตได้ว่า ก้อนภายในมีลักษณะกลม และโพรงอากาศมีรูปร่างคล้ายพระจันทร์เสี้ยว เราเรียกลักษณะที่เห็นจากภาพถ่ายรังสีนี้ว่า Crescent sign

สังเกตจากภาพถ่าย จะเห็นว่า ก้อนที่อยู่ในโพรง จะอยู่ทางด้านล่างและโพรงอากาศอยู่ด้านบน เพราะภาพถ่ายรังสีธรรมดา ถ่ายในท่ายืน ก้อนจะตกลงด้านล่าง ให้เห็นอากาศด้านบน ในขณะที่เมื่อไปถ่ายภาพรังสีแบบ CT ซึ่งผู้ป่วยจะนอนหงายขณะตรวจ ก้อนย้ายไปอยู่ทางด้านหลัง และมีโพรงอากาศอยู่ทางด้านหน้าของปอดแทน ลักษณะดังกล่าวนี้บ่งชี้ว่าก้อนนี้ย้ายไปมาได้ ซึ่งสาเหตุที่พบบ่อยเป็น fungal ball

จากการตรวจทางพยาธิ ก็พบว่ามีลักษณะเป็น hyaline, septate hyphae with parallel wall และสำหรับในระยะที่มีการแบ่งตัวในร่างกายมนุษย์ ก็จะพบการงอกของสายราเป็นแบบ dichotomous branching ทำมุม 45 องศา จากสายราตั้งต้น ลักษณะทาง morphology นี้ เข้าได้กับเชื้อ Aspergillus spp. และก้อนที่ว่านี้ก็เรียกว่า Aspergilloma ครับ